ماتناداران ارمنستان Matenadaran
ماتناداران Matenadaran كتابخانه باستانی ارمنستان به شمار میرود كه كتابهای خطی زیادی در آن قرار دارد و در بزرگترین خیابان ارمنستان واقع شده است. در این كتابخانه حدود ١٧٫٠٠٠ كتاب دست نوشته ارمنی و ١٠٠٫٠٠٠ سند قرون وسطایی و مدرن وجود دارد. این كتابخانه در قرن پنجم توسط مشتوت در واگارشاپات (اشمیادزین) بنا شد. در اوایل قرن ١٩، بعد از جنگ، فقط ١٨٠٠ كتاب دستنوشته در اشمیاتزین باقی ماند و بقیه آنها سوزانده و پاره شدند. بعد از كشتار دستهجمعی ارامنه در جنگ جهانی اول، بسیاری از كتابها گم شدند و تصمیم به جمعآوری مجدد كتابها گرفته شد، در سال ١٩٥٩، مجدد این كتابخانه فعلی ساخته شد.
در یكی از ستونهای این كتابخانه، مجسمهای از مشتوت وجود دارد که در حال یاد دادن الفبای خود است همچنین مجسمه شش محقق و نویسنده بزرگ دیگر هم، در كنار در قرار گرفته است. درمجموعه نمایشگاهی بیرونی نیز، كتیبهها و سنگ قبرهای حكاكی شده بر روی سنگهایی كه خاچكار آنها را از مناطق باستانی اطراف ایروان، جمع كرده وجود دارد.