شهر تاریخی هیساریا با چشمه‌های آب معدنی و دیوارهای عظیمی که یادگار امپراطوری روم هستند، یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی کشور بلغارستان است. اگر شما هم به این کشور و ویرانه‌های روم علاقه دارید، با ما همراه باشید تا با تاریخچه‌ی این منطقه‌ی تاریخی بیشتر آشنا شوید.
شهر باستانی هیساریا در حومه‌ی رشته‌کوه «سردنا»، در ۴۰ کیلومتری شمال پلاودیو در مرکز بلغارستان قرار دارد و شهرت آن به داشتن ده‌ها چشمه‌ی آب معدنی است. این طبیعت شگفت‌انگیز کوچک از زمان‌ گذشته با آثاری از خانه‌هایی که قدمت آن‌ها به ۴۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد، گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این آب شفابخش از چشمه‌ی هیساریا سرچشمه می‌گیرد و آب و هوای دلپذیر آن دست به دست هم دادند تا در سال ۴۶ میلادی رومیان را به این منطقه بکشانند. رومی‌ها اهالی ناحیه‌ی تراس را سرنگون کرده و هیساریا را به یک شهر رومی تبدیل کردند.

تا دویست و پنجاه سال اتفاق خاصی در این ناحیه نیفتاد، تا این که «امپراطور دیوکلسین» تصمیم گرفت هیساریا را به اندازه‌ی شهرهای رومی گسترش دهد و نام آن را به «Diocletianopolis» تغییر داد. فورا در شهر سازه‌هییی ایجاد شد تا این شهر کوچک به شرایط جدید عادت کند. ساختمان‌ها و حمام‌های عمومی ساخته شدند و در شهر خیابان کشیده شد اما برجسته‌ترین سازه‌ای که در این شهر ساخته شد، دیوارهای مستحکم عظیمی بود که به دور شهر کشیده شدند.

در مجموع طول دیوارها ۲/۳ کیلومتر است و به‌ طور کامل شهر قدیمی را محصور کرده‌اند که بیشتر سازه‌های رومی در آن قرار دارند. به غیر چند شکستگی و شکاف، دیوارها تقریبا به طور کامل سالم مانده و یکی از جاهایی است که دیوار قلعه‌های آن به خوبی حفظ و نگهداری شده‌اند که از اواخر دوران باستان بالکان در اروپا به یادگار مانده‌اند.ارتفاع این دیوارها ۱۱ متر است و در دروازه‌ی جنوبی ارتفاع آن به ۱۳ متر می‌رسد. ورودی شهر با ۴ دروازه‌ی عظیم محافظت می‌شد. به دروازه‌ی جنوبی لقب «شترها» داده‌اند، چون زمانی که طاق دروازه از وسط شکست، شبیه ۲ شتر شد که به یکدیگر نگاه می‌کنند. در قرن بیستم این شکستگی تا حدودی تعمیر شد.

ویرانه‌های روم در همه جا وجود دارند؛ ساختمان‌های عمومی، سالن‌ آمفی تئاتر کوچک، سربازخانه‌ی پادگان رومی‌ها، ۲ کلیسا که قدیمی‌ترین کلیساهای بلغارستان هستند و قلعه‌ی حفاظت‌شده‌ی رومی‌ها در بلغارستان. در دوران حکومت رومی‌ها هیساریا توسعه یافت و در قرن چهارم، با ظهور مسیحیت، به یک مرکز مهم دین و مذهب تبدیل شد. در قرن ۵ هیساریا پس از پلاودیو و استارازاگورا، سومین شهر بزرگ استان شده بود.

بعد از سقوط امپراطوری روم این شهر موفق کم‌کم پس‌رفت کرد و به یک روستای کوچک تبدیل شد که تعداد اندک ساکنان آن در چند خانه زندگی می‌کردند. در دوران حکومت ترک‌ها بود که به این منطقه نام «هیساریا» دادند که به زبان ترکی به معنی «قلعه» است. بعد از آزادی بلغارستان در سال ۱۸۷۸، هیساریا دوباره پیشرفت کرد و چشمه‌های آب معدنی آن دوباره کشف شد و این مکان به یک منطقه‌ی تفریحی پرطرفدار در تور بلغارستان  تبدیل شد. امروزه این شهر یکی از بهترین شهرهای دارای آب گرم بلغارستان است.