جستجو در مجله گردشگری
دستهبندی ها
ثبت موسیقی عاشق های کرد خراسان در فهرست ملی ایران
در این مقاله میخوانید
[ نمایش ]مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی بیان کرد: میراث ناملموس موسیقی عاشق های کرد خراسان درفهرست ملی ایران ثبت شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ابوالفضل مکرمی فر با اعلام این خبر افزود: عاشق های کرد کرمانج در شمال خراسان، پُرشمارترین گروه موسیقی نوازان در این خطه هستند.، پیشه این افراد در بسیاری خانوادهها از پدر به پسر رسیده است و تاثیر «عاشقها» بر موسیقی، رقص و جلوه های مردم شناختی کردی خراسان فوقالعاده چشمگیر و گسترده است.
او همچنین افزود: از نظر اجتماعی حضور این گروه از موسیقی بسیار پُررنگ و گسترده بوده، به طوری که از گذشته تاکنون در میان کردهای خراسان و دیگر اقوام غیرکرد، هیچ مجلس شادی و گردهمایی اجتماعی بدون حضور هنرنمایی عاشقها برگزار نمیشود.
مکرمی فر بیان کرد: عاشق ها نه تنها بیشترین سازهای موسیقی را مینوازند که بخش بزرگی از آواها و مقامهای موسیقی کردی خراسان نیزتوسط آنان حفظ، آفریده و انتقال داده شده است و سازهای عاشق ها شامل چهار ساز باستانی زُرنه (سُرنا)، قوشمه، دُل (دهل) و کمانچه است که از دوران باستان در مناطق کردنشین و در سرتاسر ایران زمین توسط هنرمندان نواخته میشود.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، عاشق ها دارای طایفه ای هستند که به آنها طایفه عاشق ها یا تیپرا عاشقان گفته میشود، بنابراین در سیستم طایفه ای کردهای خراسان دارای جایگاه ویژه هستند، افراد این طایفه بیشتر در چناران، قوچان، خانلق شیروان، روستای سریوان بین بجنورد و آشخانه، روستاهای شاراوه کرد و قاضی سملقان ساکن هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی افزود: روستاهای این طایفه نیز به روستای عاشقان معروف است که یکی از معروف ترین آن ها روستای زلم آباد از بخش خوشاب سبزوار است که 124 خانوار کرد کرمانج از تیره عاشق های ایل توپکان قوچان در آن ساکناند، این تیره در گذشته کوچ رو بوده اما از حدود 60 سال پیش در محل روستا یکجا نشین شدهاند.
مکرمی فر بیان کرد: عاشقهای زلم آباد از گذشته تا کنون در مراسم و گردهماییها گستره وسیعی از شمال خراسان در میان کرد و غیرکرد شرکت کرده و به اجرای هنر نوازندگی و خوانندگی میپردازند.
مکرمی فر مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی همچنین در رابطه با گسترده کاری عاشق ها با بیان این که در گذشته این موسیقی نوازان در سه گونه مجالس و مراسم کلی حضور داشتند، گفت: جشنهای خانوادگی همچون نامزدی، عروسی، جشن دهمین روز تولد نوزاد، ختنه سوران، مراسم هدیه بردن در شب چله و نوروز و مراسمات وابسته به آنها، مهم ترین جشن های خانوادگی در میان کرد های خراسان است، این جشن ها از گذشته تا کنون با جلال و شکوه فراوان برگزار می شده است و با توجه به اهمیت موسیقی در زندگی کرد های خراسان، اجرای موسیقی توسط عاشق ها و اجرای رقص سنتی کردی خراسان، مهم ترین و اصلی ترین بخش این جشن ها بوده و هست.
مکرمی فر ادامه داد: جشنهای همگانی و مراسم آیینی همچون نوروز به ویژه روزهای 13 و 14 فروردین، مراسم نذری در امامزاده ها و مکان های مقدس که پنجشنبه و جمعه ها در بسیاری روستاها برگزار می شد، کشتی سنتی چوخه، مراسم پشم چینی و قوچ گذاری، مراسم برداشت محصول، مراسم شیردوشی در فصل بهار از دیگر مراسم هایی است که عاشق ها موسیقی نوازی می کردند و نظر بسیاری از گردشگران تور های مشهد را نیز به خود جلب می کرد.
وی افزود: تا دو دهه پیش اجرای مراسم نوروزی در میان کردهای خراسان دو هفته بطول میکشید که در روز 14 فروردین به اوج خود میرسید، اجرای موسیقی و انجام رقص های گروهی، اجرای کشتی سنتی چوخه همراه با نوای سرنا و دهل، اجرای نمایش های سنتی توره برای شادی و سرگرم کردن مردم و مراسم میرنوروزی، همگی به یمن و برکت حضور پُررنگ عاشقها برگزار میشد.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: مجالس بزم بزرگان ایل و ایلخان های قوچان و بجنورد، در گذشته بزرگان هر طایفه و ایلی بویژه ایلخان های قوچان و بجنورد، هنرمندان زیادی ازجمله بخشیها، عاشقها و لولوگرها را زیر حمایت خویش داشتند و به مجالس بزمشان دعوت می کردند، حمایت بزرگان ایل های کرد خراسان از هنرمندان به پرورش و گسترش هنر نوازندگی و خوانندگی کمک شایانی کرد.
هم چنین محمود طغرایی مدیر دفتر ثبت میراث فرهنگی اداره کل میرث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به اهمیت وجایگاه موسیقی سنتی درمیراث ناملموس اقوام ایرانی گفت: با توجه به تداوم وحضور بسیار گسترده موسیقی عاشق های کرمانج در خراسان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری این اثر را به شماره 1534 و تاریخ 9/12/1396 درفهرست میراث ناملموس ایران به ثبت رسانید.