آیا می‌دانستید فقط هشت کشور به قطب شمال منتهی می‌شوند که به آن‌ها شمالگان می‌گویند؟ روسیه، کانادا، آمریکا، دانمارک، ایسلند، نروژ، سوئد و فنلاند کشورهایی هستند که به شمالگان معروف‌اند. بدون شک روسیه یکی از مهم‌ترین کشورهای شمالگان است. یکی از هیجان‌انگیزترین جاذبه‌های کشور روسیه که هر گردشگری دوست دارد یک‌بار هم که شده آن را ببیند، پدیده شفق قطبی نام دارد.  

در این مطلب شما را با پدیدۀ جذاب شفق‌های قطبی آشنا می‌کنیم و دلیل پیدایش این پدیده و رنگ‌های آن بررسی می‌کنیم. همچنین بهترین مناطقی که می‌توانید این پدیدۀ منحصربه‌فرد را در آن ببینید معرفی می‌کنیم. اگر به شفق‌های قطبی علاقه‌مندید، با صرف چند دقیقه کوتاه از وقت خود اطلاعات بسیار مفید و جذابی به دست می‌آورید.

تصویری از شفق قطبی در مورمانسک روسیه

شفق قطبی چیست به زبان ساده

شفق قطبی Northern Lights یک پدیده طبیعی شگفت‌انگیز و بی‌نظیر است که در مواقع خاص در آسمان شب پدیدار می‌شود. احتمالاً این سؤال برای شما پیش آمده است که «شفق قطبی چگونه تشکیل میشود؟» وقتی بادها و طوفان‌های خورشیدی با مولکول‌های سطح بالای جو برخورد می‌کنند، پدیده Northern Lights رخ می‌دهد. هنگامی که خورشید فعالیت‌هایش بیشتر می‌شود، سه یا چهار روز بعد بادهای خورشیدی به سطح زمین می‌رسند و بهترین زمان برای شکار شفق قطبی محسوب می‌شود.

منطقه شمالگان کجاست؟

اصلاً نگران نباشید، برای تماشای شفق‌ زیبای قطبی لازم نیست به قطب شمال بروید و در شمالگان می‌توانید شفق‌های قطبی را ببینید. فقط کافی است تور شفق قطبی روسیه را بخرید و به شهر مورمانسک سفر کنید. از شمالگان تا قطب فاصله بسیاری است؛ به طوری که در فصل تابستان از شهر مورمانسک با کشتی‌های یخ‌شکن یک هفته راه تا قطب شمال داریم.

منطقه شمالگان جایی است که در طول تابستان حداقل در یک شبانه‌روز غروب آفتاب وجود ندارد و روز بیشتر از 24 ساعت طول می‌کشد. به این پدیده به اصطلاح روز قطبی می‌گویند. زمستان نیز نیمه‌شب‌های کامل ندارد و شب‌های بسیار کوتاهی دارد که به شب قطبی معروف است. منطقه مورمانسک روسیه نیز جزو شمالگان محسوب می‌شود و از 15 ژانویه تا 16 فوریه (25 دی تا 26 بهمن) در برخی مناطق شمالگان شفق قطبی قابل رؤیت است. برای شکار شفق کافی است تور روسیه بخرید و این پدیدۀ استثنایی را از نزدیک ببینید.

شفق قطبی چه رنگی دارد؟

رنگ شفق‌های قطبی در حالت عادی و در شب نقره‌ای یا طوسی است. اگر دوربین شما روی حالت فیلم‌برداری طولانی باشد، شما این پدیده را با رنگ سبز می‌بینید. اگر خوش‌شانس باشید، رنگ اصلی شفق را که آبی و سبز براق است بدون لنز دوربین و با چشم غیرمسلح می‌بینید. شفق قطبی قرمز و شفق قطبی بنفش وجود ندارد و ممکن است شفق در لنز دوربین شما با این رنگ‌ها مشاهده شود. 

رنگ شفق قطبی در آسمان مورمانسک

مشاهده شفق شمالی با چشم غیرمسلح امکان پذیر است؟

شفق‌های قطبی با چشم غیرمسلح قابل‌ مشاهده هستند؛ اما ممکن است به زیبایی عکس‌هایی نباشد که در اینترنت مشاهده می‌‌کنید. وقتی چشم شما به تاریکی عادت کند، یک نوار سبز رنگ مایل به سفید در آسمان شب خواهید دید؛ اما برای بهتر دیدن این پدیده باید از دوربین‌های حرفه‌ای استفاده کنید.

عکاسی با نوردهی طولانی در این مواقع تصویری شگفت‌انگیز در اختیار شما قرار می‌دهد. شفق‌ شمالی شدت‌های متنوعی دارد. اگر بسیار قوی باشد، فقط در چند لحظه محدودۀ وسیعی از آسمان را طی می‌کند که البته در این لحظه هیجان به شما اجازه عکاسی کردن را نمی‌دهد.

اگرچه کشور روسیه زمستان‌های بسیار سختی دارد و بخش‌هایی از آن در بیشتر روزهای سال سرد هستند؛ اما مشاهده این شاهکار طبیعت ارزش این سرما را دارد. با خرید تور مسکو یکی از لذت‌بخش‌ترین پدیده‌های جهان هستی را مشاهده می‌کنید و نقاشی آسمان را از نزدیک می‌بینید.

شفق قطبی چه زمانی رخ می دهد؟

برای دیدن شفق چند عامل باید دست‌به‌دست هم بدهد تا شما موفق به شکار شفق قطبی شوید. در ادامه به شما می‌گوییم که شفق‌های قطبی چه موقعی رخ می‌دهند.

1. هرچه باد خورشیدی قوی‌تر باشد، شدت و رنگ نور شفق بیشتر به چشم می‌آید.

2. برای تماشای شفق باید از شهر فاصله بگیرید. هرچه نویز نوری کمتر باشد، امکان دیدن شفق‌های قطبی بیشتر است. نور شهری مزاحم شما برای شکار شفق جذاب قطبی خواهد بود.

3. معمولاً در این ماه (ژانویه تا نوامبر) آسمان ابری است و به دلیل اینکه شفق بالای ابر است دیده نمی‌شود. باید حتماً به مناطقی بروید که ابری نباشد. اطراف شهر مورمانسک روسیه مکان مناسبی برای تماشای این پدیدۀ منحصربه‌فرد خواهد بود.

آیا پیدایش شفق های قطبی توجیه علمی دارد؟

شفق قطبی از ذره‌های باردار الکتریکی خورشیدی تشکیل شده است. این ذره‌ها در نزدیکی قطب‌های مغناطیسی با اتم‌ها و مولکول‌های موجود در جو زمین برخورد می‌کنند؛ سپس در اثر این برخورد روشن و باعث ایجاد پدیده شگفت‌انگیز شفق می‌شوند. دانشمندان پدیدۀ شفق را شبیه عملکرد چراغ‌های نئون می‌دانند که در نزدیکی الکترون به مدار هسته مقداری نور یا فوتون آزاد می‌کند.

شفق‌های‌ قطبی یا شفق شمالی در کشورهای نزدیک به قطب شمال قابل مشاهده است. در نظر داشته باشید این پدیده در قطب جنوب نیز اتفاق می‌افتد اما به دلیل شرایط آب‌وهوایی دسترسی به این منطقه بسیار دشوار است.

تصویری ثبت‌شده از شفق شمالی در روسیه

بهترین زمان برای دیدن شفق قطبی

بهترین فصل برای دیدن شفق قطبی، پاییز و زمستان است. از آنجایی که در این فصل‌ها هوا زودتر تاریک می‌شود و شب‌های طولانی‌ای در انتظارمان است، فرصت بیشتری هم برای دیدن شفق قطبی دارید. البته باید حواستان باشد که به شهرهای کوچک یا مناطقی بروید که آلودگی نوری کمی دارند یا کاملاً تاریک هستند؛ چون زیباترین شفق قطبی را در تاریکی مطلق می‌توانید به‌خوبی ببینید.

آیا شفق قطبی خطرناک است؟

شفق قطبی هیچ خطری برای انسان‌ها ندارد. حتی بعضی از افراد می‌کنند که صدای شفق قطبی نیز شنیده می‌شود؛ اما این پدیده فقط یک نمایش نوری جذاب در آسمان است که هیچ صدایی ندارد و به دلیل کمیاب‌بودن، جذابیت خاص‌تری برای همه پیدا کرده است. اگر فردی هستید که به تماشای پدیده‌های عجیب و غریب در دل آسمان علاقه‌مندید، پس حتماً به فکر خرید تور مورمانسک برای ملاقات نزدیک با این پدیده و گرفتن عکس واقعی شفق قطبی باشید.

افسانه های شفق قطبی

شفق قطبی از آنجایی که پدیده‌ای است که کم اتفاق می‌افتد، در طول تاریخ همواره با خرافات و دلایلی که جنبه علمی نداشته‌اند نیز همراه بوده است. مثلاً سرخپوست‌ها معتقد بودند که شفق قطبی، نور مشعلی است که غول‌ها به دست گرفته‌اند. در استونیا معتقد بودند که شفق قطبی سورتمه‌هایی هستند که دارند مهمانان را به سمت یه جشن عروسی در آسمان‌ها می‌برند. برخی کشورها هم از موجودی به نام الهه شفق قطبی یاد می‌کنند؛ اما برخی از کشورها این پدیده را بدیمن می‌دانستند و معتقد بودند که نشانه خونریزی و جنگ است. دلیلش هم این بود که در ان کشورها، رنگ شفق قطبی به صورت قرمز دیده می‌شده است.

بهترین مکان برای دیدن شفق قطبی

یکی از رایج‌ترین سوالات درباره شفق قطبی این است که «شفق قطبی در کدام کشور است؟» در پاسخ باید گفت شهرهای مختلفی برای مشاهده شفق‌های قطبی وجود دارند. اگر به اندازۀ کافی در موقعیت شمال قرار بگیرید، شانس دیدن شفق را خواهید داشت. در پایین مهم‌ترین شهرهایی را که در آن‌ها می‌توانید موفق به شکار شفق‌های قطبی شوید آورده‌ایم.

• شهر مورمانسک روسیه
• شهر فیربنکس در آلاسکا
• کشور ایسلند
• کشور نروژ
• شهر کانگرلوسواک در گرینلند
• شهر یلونایف و مانیتوبا در کانادا
• شهر ریکیاویک و آبیسکو در سوئد
• شهر سوالبارد در مسیر نروژ
• شهر آرخانگلسک در شمال روسیه  
• شهر ناریان مار
• شهر نوایا زملیا
• شبه جزیره تائیمیر
• شهر سالخارد

در ادامه هفت منطقه‌ای را که در آن‌ها امکان مشاهدۀ شفق‌های قطبی وجود دارد و مسافران بسیاری برای تماشای این پدیدۀ طبیعی و منحصربه‌فرد راهی این شهرها می‌شوند معرفی می‌کنیم.

1. شهر مورمانسک، شبه جزیره کولا در روسیه

مورمانسک در شمال غربی روسیه و نزدیکی فنلاند واقع شده و به یکی از مقاصد برتر جهان برای دیدن شفق قطبی روسیه تبدیل شده است. شما می‌توانید با خرید تور شفق قطبی به مورمانسک روسیه بروید و در 4 شب اقامت خود در این شهر این نقاشی طبیعت را از نزدیک ببینید. آب و هوای مورمانسک همانطور که انتظار می‌رود بسیار سرد است به طوری که دمای هوا حتی در روزهای تابستان هم به بیشتر از 15 درجه سانتی‌گراد نمی‌رسد و در زمستان گاهی تا منفی 30 درجه کاهش می‌یابد. این منطقه برای تجربه شکار شفق شمالی از اواخر 15 ژانویه تا 15 فوریه بسیار مناسب است. با خرید تور روسیه و رفتن به مورمانسک، زمستان جذاب و رؤیایی را به خود و خانواده هدیه دهید.

نمایی از اقامتگاه‌ چوبی در تورهای مورمانسک

2. شهر آرخانگلسک در شمال روسیه  

یکی دیگر از مناطقی که در آن می‌توانید شفق‌های شمالی را به‌خوبی مشاهده کنید، منطقه آرکانگلسک در قلب شمال روسیه است. شما می‌توانید از مسکو با هواپیما به آرخانگلسک Arkhangelsk پرواز کنید که حدود 2 ساعت زمان می‌برد و سفر زمینی با قطار نیز حدود یک شبانه‌روز طول می‌کشد. 

3. شهر ناریان مار، محبوبیت فراموش شده

این پایگاه فراموش‌شدۀ شمالی زمانی که مسیرهای آسان‌تری در سیبری از میان کوه‌های اورال باز شد اهمیت خود را از دست داد، اما هنوز در بین گردشگران تور روسیه بسیار محبوب است. افسانه‌های بومی‌ای برای تماشای شفق شمالی در این منطقه وجود دارد؛ از جمله سوت زدن در هنگام تماشای شفق شمالی. شما در یک سفر بی‌نظیر به قلب روسیه می‌روید و نهایت لذت را می‌برید. شفق شمالی در قطب ناریان مار بسیار زیبا و از چندین رنگ تشکیل شده است و سوسو می‌زند و آسمان شب را به یک رؤیای واقعی تبدیل می‌کند.

4. تماشای بهترین شفق قطبی روسیه در نوایا زملیا

مجمع‌الجزایر شمالی نوایا زملیا که تنها با مجوز ویژه قابل دسترسی است، یکی از بهترین مکان‌ها برای مشاهده شفق‌های شمالی در آسمان محسوب می‌شود. در حالی که در جزایر زیبا با دریای یخ‌زده و در یک شب قطبی قدم می‌زنید، درخشش شفق‌های قطبی و گله‌های گوزن شمالی را تماشا می‌کنید. این تجربه ممکن است فقط یک بار در زندگی شما اتفاق بیفتد؛ پس اگر به این منطقه رفتید نهایت لذت را ببرید.

5. سالخارد؛ تنها شهر جهان در شمالی ترین نقطه قطب شمال

سالخارد (یامال) تنها شهر جهان واقع در شمال منطقه قطب شمال است و در شفق‌های شمالی غرق می‌شود. سالخارد به رنگ خاصی از رنگ‌های محلی گفته می‌شود که به آن نجر هارپ یا چراغ مردگان نیز می‌گویند. سالکارد در شهر سالخارد زمستانی‌ترین تابستان را از نزدیک می‌بینید. به طور کلی شفق‌های قطبی در سالخارد از ماه ژانویه تا فوریه قابل مشاهده هستند.

حقایق جالبی که باید درباره شفق قطبی بدانید

اکنون که اطلاعات کافی دربارۀ شفق‌های قطبی به دست آوردید، بهتر است با حقایق جالب دربارۀ این پدیده منحصربه‌فرد و استثنایی آشنا شوید.

• تماشای شفق غیرقابل‌پیش‌بینی است و در 80 درصد مواقع ممکن است موفق به تماشای آن شوید.
• شفق‌های قطبی صدا دارند.
• شفق شمالی در رنگ‌های مختلف دیده می‌شود.
• شفق‌های شمالی از بین نمی‌روند؛ اما مشاهده آن‌ها در چند سال آینده دشوارتر می‌شود.
• شفق‌های قطبی با فعالیت خورشید درخشان‌تر و قابل رؤیت‌تر می‌شوند.

هرکس در طول زندگی یک‌بار هم که شده بهتر است این پدیدۀ طبیعی و نقاشی خدا در آسمان آبی را از نزدیک ببیند. بسیاری از افراد هنگام تماشای شفق شمالی از عظمت آن گریه می‌کنند.

شکار شفق در تورهای شفق قطبی روسیه

خبر خوب این است که تور شفق قطبی در بسیاری از آژانس‌های مسافرتی از جمله الفبای سفر برگزار می‌شود. در دی‌ماه و بهمن‌ماه الفبای سفر به مدت 7 شب و 8 روز به صورت پکیج اقتصادی و لوکس تور گردشگری شفق قطبی را برگزار می‌کند. در این تور شما 4 روز را در مورمانسک و 4 روز دیگر را در مسکو سپری می‌کنید. هیچ آژانس مسافرتی نمی‌تواند به شما تماشای شفق را گارانتی کند ولی به احتمال بالای 80 درصد در این 4 شبی که در مورمانسک می‌مانید شفق شمالی را خواهید دید.

برای تماشای شفق در شب اول، از حدود 10 شب با گروه حرکت می‌کنید و حدود 5 صبح به اقامتگاه برمی‌گردید. لیدر شما با کمک راهنمای محلی منطقه‌ای را که مناسب دیدن شفق باشد پیدا می‌کنند. معمولاً لیدرها مسافران را به منطقه‌ای می‌برند که لکه‌ای ابر در آسمان نباشد و آسمان آن مکان کاملاً صاف و بدون ابر باشد.

اگر شب اول موفق به تماشای شفق شمالی نشدید، شب دوم دوباره از ساعت 10 شب با تورلیدر به سمت مناطق مختلف حرکت می‌کنید. اگر شب دوم نیز موفق به شکار شفق نشدید، شب سوم و برای آخرین‌بار به تماشای شفق‌های قطبی می‌روید. در نظر داشته باشید اگر شب اول شفق شمالی را دیدید تعهد کارگزار به شما انجام شده است و برای تماشای این شاهکار طبیعت باید در شب دوم هزینۀ جداگانه‌ای پرداخت کنید.

تصویری از ایگلوهای اختصاصی و دونفره در مورمانسک

معرفی پکیج لوکس مورمانسک روسیه

پکیج لوکس تور شفق قطبی سه جذابیت دارد که شما را بیشتر برای رفتن به مورمانسک و شکار شفق وسوسه می‌کند. در ادامه این سه ویژگی منحصربه‌فرد در تورهای لوکس شفق شمالی را به شما توضیح می‌دهیم.

1. اقامت در ایگلو: یک شب را در خانه‌های گنبدی شکل با جنس چادر در منطقه‌ای با پوشش جنگلی و درختان کاج سپری می‌کنید. در این منطقه می‌توانید اسنوموبیل سواری نیز بکنید که جذابیت‌های خاص خودش را دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این تفریح جذاب، مقاله‌ای با عنوان اسنومبیل چیست را در سایت ما مطالعه کنید.

2. بازدید از شفق شمالی: سه شب برای شکار شفق با گروه و تورلیدر به مناطق مختلف می‌روید.

3. گشت مهیج هاسکی‌پارک اطراف مورمانسک: در هاسکی پارک با سگ‌ها و گوزن‌ها آشنا می‌شوید، به گوزن‌ها غذا می‌دهید و با سگ‌ها عکس می‌اندازید. همچنین به دهکده بازسازی‌شده سامی‌ها می‌روید. سامیها قوم و قبیله‌ای هستند که در نروژ و فنلاند روسیه اقامت دارند. در ادامه با سگ‌های هاسکی سورتمه‌سواری می‌کنید و در مسیر جنگلی به سمت اقامتگاه خود در ایگلوها می‌روید. در این منطقه چای می‌‌خورید، گرم می‌شوید، غذای محلی با گوشت گوزن نوش جان می‌کنید و در ایگلوها که دونفره و اختصاصی هستند اقامت خواهید کرد. این ایگلوها امکاناتی از جمله حمام و دستشویی اختصاصی و رستوران دارند و در داخل اتاق‌ها تخت دونفره با میز صبحانه و امکانات لازم قرار دارد. در صورتی که تمایل داشته باشید می‌‎توانید به‌جای ایگلوها در کلبه‌های چوبی دونفره و اختصاصی اقامت کنید. 

نمایی از داخل ایگلوها در مورمانسک

تماشای نقاشی آسمان در مورمانسک روسیه

در مقاله شما را با پدیده عجیب و جذاب شفق قطبی آشنا کردیم و اطلاعات لازم را در اختیارتان گذاشتیم. اگر دوست دارید این شفق‌های حیرت‌انگیز را از نزدیک ببینید، باید به یکی از نزدیک‌ترین کشورهای شمالگان سفر کنید. روسیه به دلیل مرز مشترکی که با قطب شمال دارد، گزینۀ بسیار مناسبی خواهد بود.

جهان هستی پر از پدیده‌های خارق‌العاده و عجیب است؛ تا جایی که می‌توانید تماشای این زیبایی‌ها را از خود دریغ نکنید. فقط با چند کلیک برنامۀ سفری رؤیایی و شگفت‌انگیز را برای خود و عزیزانتان تدارک ببینید و تجربه‌ای به‌یادماندنی برای خود و خانواده رقم بزنید.

سؤالات متداول:

1. شفق شمالی یا قطبی چیست؟

شفق قطبی Northern Lights یک پدیده طبیعی شگفت‌انگیز و بی‌نظیر است که در مواقع خاص در آسمان شب پدیدار می‌شود. وقتی بادها و طوفان‌های خورشیدی با مولکول‌های سطح بالای جو برخورد می‌کنند، پدیده شفق شمالی رخ می‌دهد.

2. شفق شمالی چه رنگ‌هایی دارد؟

رنگ شفق‌های قطبی در حالت عادی و در شب نقره‌ای یا طوسی و رنگ اصلی شفق شمالی آبی و سبز براق است.