جلال آدان نایب رئیس مجلس ترکیه فرمان ریاست جمهوری ترکیه برای واگذاری ایاصوفیه به سازمان امور دینی کشور و بازگشایی آن بر روی نمازگزاران را در مجمع عمومی این مجلس قرائت کرد. در فرمان ریاست جمهوری ترکیه آمده است، دهمین شعبه دیوان اداری ترکیه امروز جمعه ۱۰ ژوئیه، طی جلسه‌ای تصمیم کابینه دولت در سال 1934 برای تدبیل ایاصوفیه از مسجد به موزه را لغو کرده است. همچنین در این فرمان آماده است که طبق ماده 35 قانون شماره 633 درباره تشکیل و وظایف سازمان امور دینی ترکیه، ایاصوفیه به این نهاد واگذار و به روی نمازگزاران بازگشایی شد. با این حال سر انجام بعد از مدت ها کش و قوس، تغییر ایاصوفیه از موزه به مسجد تایید شد.

نمای داخلی مسجد ایاصوفیه

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه سخنانی که به صورت زنده از شبکه‌های تلویزیونی ترکیه پخش شد، ضمن استقبال از حکم دیوان اداری کشور مبنی بر تغییر ایاصوفیه استانبول از موزه به مسجد گفت: "برنامه‌ریزی لازم را به سرعت انجام می‌دهیم و روز جمعه 24 ژوئیه 2020 با برگزاری نمازجمعه ایاصوفیه را برای عبادت افتتاح خواهیم کرد. تاکید می‌کنم که ایاصوفیه ویژگی خود به عنوان میراث جهانی مشترک را حفظ خواهد کرد و آن را به عنوان مسجد برای عبادت مسلمانان بازگشایی می‌کنیم. ایاصوفیه مانند مساجد دیگر کشورمان به روی تمام مسلمانان و غیرمسلمانان و گردشگران داخلی و خارجی باز خواهد شد. به دنبال تغییر کاربرد ایاصوفیه از موزه به مسجد، ورود به آن را نیز رایگان خواهیم کرد.‍

سخنرانی اردوغان درباره تغییر ایاصوفیه از موزه به مسجد

وی با بیان این ‌که "حق ملت ترکیه نسبت به ایاصوفیه از اولین سازندگان این اثر در حدود 1500 سال پیش، کمتر نیست"، اضافه کرد: "برعکس حق ملت ما نسبت به آن٬ که امروزه به عنوان یکی از مهمترین آثار میراث بشری شناخته می‌شود٬ به دلیل حفظ و پاسداری‌اش بیش از دیگران است."
اردوغان افزود: جنبش ایاصوفیه نشانگر آزادی مسجدالاقصی و صدای پای مسلمانانی است که از دوره فترت خارج می‌شوند. ایاصوفیه که برای چندمین بار در طول تاریخ مجددا احیا شد، امروز بار دیگر احیا می‌شود."
رجب طیب اردوغان، در صفحه توئیتر خود فرمان مذکور را منتشر کرده و نوشت: مبارک باد!

شادی مسلمانان ترک مقابل درب ایاصوفیه

ییلدیرای اغور، روزنامه‌نگار روزنامهٔ محافظه‌کار- لیبرال کرار، در ۶ ژوئن نوشت که نماز خواندن مسلمانان در ایاصوفیه "حداقل ۵۵ سال" پیشینه دارد.
اغور می‌گوید: اولین بار که از این موضوع "استفاده سیاسی" شد در سال ۱۹۶۵ بود، زمانی که حزب راستگرای عدالت "در واکنش به سیاست‌های یونان و قبرس" به طور رسمی اعلام کرد که ایاصوفیه باید تبدیل به مسجد شود اما وقتی حزب اسلامگرای عدالت و توسعه به رهبری اردوغان در سال ۲۰۰۲ به قدرت رسید این موضوع در دستور کار قرار نگرفت.
از مارس سال گذشته، ۲۰۱۹ ، این موضوع "جنبه سیاسی" پیدا کرده است و او به اردوغان هشدار می‌دهد که دعوت از نمازگزاران برای پر کردن مسجد سلطان احمد (مسجد آبی) در مجاورت ایاصوفیه "نقشه" است. با تغییر نقش آن از موزه به مسجد نگرانی‌هایی در مورد اثر آن بر گردشگری به وجود خواهد آمد، این تبدیل بر روابط با یونان و سکولاریسم در ترکیه هم بی‌تأثیر نخواهد بود..
انجمن آتئیست‌های ترکیه ۱۰ مه گفته بود:" اگر ایاصوفیه تبدیل به عبادتگاه شود، یکی دیگر از نشانه‌های آن است که سیستم سکولار از بین می‌رود و جمهوری ترکیه بنیاد سکولار خود را از دست می‌دهد".

مطالب تکمیلی

با مسجد ایاصوفیه بیشتر آشنا شوید.
فشار برای تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد