جستجو در مجله گردشگری
دسته‌بندی ها
دریاچه نمک حوض سلطان قم + اطلاعات کامل و تصاویر
در این مقاله می‌خوانید
[ نمایش ]دریاچه حوض سلطان قم، یکی از جاذبه های طبیعی ایران است. سطح صاف و صیقلی این دریاچه مانند یک آینه طبیعی عمل می‌کند. انعکاس نور از کریستال‌های نمک کف دریاچه نسبت به بقیه دریاچه‌ها و تالاب‌ها، به صورت کامل‌تری انجام می‌شود که این باعث وضوح بیشتر و شفافیت بالاتر تصویر انعکاسی می‌شود.
باید توجه کنید که دریاچه حوض سلطان را با دریاچه نمک معروف قم اشتباه نگیرید. دریاچه قم بسیار بزرگتر است و بین سه استان اصفهان، قم و سمنان قرار دارد.
دریاچه حوض سلطان آیینه طبیعی ایران
دریاچه حوض سلطان که به آن دریاچه نمک قم نیز می‌گویند، در ۴۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان قم و ۸۵ کیلومتری جنوب تهران و در شرق آزادراه قم-تهران قرار دارد. وجود رشته‌کوه‌های البرز در شمال این دریاچه که به دریاچه شاهی یا ساوه نیز معروف است سبب شده است تا وسعت دریاچه و در نتیجه شکل آن متناسب با بارندگی در فصول مختلف سال متفاوت باشد. در پرآب‌ترین حالت خود مساحت این دریاچه به حدود ۲۴۰ کیلومتر مربع می‌رسد. در فصول دیگر با توجه به بارندگی و میزان آب ورودی از رودهای اطراف، سطح آب آن پیوسته در نوسان است.
دریاچه حوض سلطان روی نقشه
بسته به اینکه شما از سمت تهران به دیدن دریاچه می‌روید یا از سمت قم، دو مسیر متفاوت وجود دارد که برایتان شرح می‌دهیم.
اگر از سمت تهران برای بازدید از دریاچه آمده‌اید: در اتوبان تهران-قم بعد از طی حدود ۷۰ کیلومتر در سمت چپ اتوبان تابلوی اطلاعات گردشگری را می‌بینید که جاده‌ای را نشان می‌دهد که به سمت روستای چشمه شور می‌رود. لذا بعد از دیدن این تابلو باید از اولین زیرگذر برای رسیدن به طرف مقابل اتوبان اقدام کنید و وارد مسیر خاکی شوید و پس از حدود یک کیلومتر به یک دو راهی می رسید که مسیر سمت چپ شما را به دریاچه حوض سلطان می‌رساند.
اگر از سمت قم برای بازدید از دریاچه آمده‌اید: پس از عبور مجتمع مهتاب، یک جاده خاکی در سمت راست‌تان شما را مستقیم به دریاچه و معدن نمک می‌رساند. به عنوان نشانه این خروجی هم تابلوی «تهران ۹۵ کیلومتر» در ابتدای آن را مد نظر داشته باشید.
دریاچه حوض سلطان به دلیل اهمیت از نظر نظر زیست‌شناسى، بوم شناسى، دیرینه‌شناسى، هوا، اقلیم، اشتغال‌زایى و تفرجگاهى، نیاز به بررسی و برنامه حفاظتی بلند مدت داشته و با مدیریت صحیح می‌تواند به یکی از چشم‌اندازهای توسعه مهم استان قم تبدیل شود.
رودهای فراوانی به دریاچه حوض سلطان وارد می‌شوند که مهم‌ترین این رودها که از اراضی نمکی اطراف دریاچه عبور می‌کنند رودهای قره‌چای و رود شور هستند. وقتی که سطح آب دریاچه تا حداکثر میزان خود بالا می‌آید، اراضی پست و شوره‌زارهای اطراف دریاچه با آب پوشیده می‌شود که باعث پیدایش دریاچه بزرگی به طول ۱۸ کیلومتر و عرض ۱۶ می‌شود.
کوه های نمکی دریاچه حوض سلطان
دریاچه حوض سلطان منبع عظیم ترکیبات معدنی بسیاری از قبیل سدیم کلرید، سدیم سولفات، منیزیم کلرید و منیزیم سولفات می‌باشد اما تاکنون تنها نمک طعام این دریاچه آن هم به شیوه‌های سنتی جهت مصارف صنعتی مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به آزمایش‌های انجام شده بر روی آب این دریاچه، غلظت منیزیم در آن ۳۵ تا ۵۰ برابر منیزیم آب دریاست. این رقم بالا باعث می‌شود استحصال منیزیم از دریاچه نمک از لحاظ اقتصادی حتی قابل مقایسه با منیزیم حاصل از آب دریا نمی باشد بطوریکه از هر ۱۰۰ کیلوگرم نمک، ۱۰ تا ۱۴ کیلوگرم منیزیم بدست می‌آید. همچنین شورابه‌های این دریاچه یکی از غنی‌ترین معادن تولید منیزیم به شمار می‌روند.
دریاچه حوض سلطان سرشار از معادن
سرمای طاقت فرسا در زمستان و تابش شدید و سوزناک خورشید در تابستان باعث شده است تا این دریاچه بیشتر در فصل‌های معتدل پایز و بهار مورد توجه قرار بگیرد. همچنین در زمستان‌ها چون دریاچه پرآب می‌شود دیگر قادر نخواهید بود تا کف نمکی آن را ببینید. با وجود آنکه متاسفانه اطراف این دریاچه زیبا و چشم‌نواز هیچ‌گونه امکانات گردشگری وجود ندارد اما لذت‌های نابی را می‌توان با دریاچه نمک قم تجربه کرد.
دوچرخه سواری در دریاچه حوض نمک
از نظر پوشش گیاهی، کمربند باتلاقی دریاچه در اضلاع شمالی و شمال غربی منحصربه‌فرد است. این امر به دلیل آن است که در فصل‌های پرآب مانند زمستان کفه نمکی حوض زیر آب می‌رود. در این دریاچه بیش از ۴۰ گونه گیاهی زندگی می‌کند که تعدادی از آنها عبارتند از: گز، سودا، پرند، سالسولا، درمنه بیابانی، اشنان، تاغ زرد و سیاه، سودا و اسفناج. این گیاهان دارای کاربردها و خواص فراوانی از جمله خواص دارویى گسترده هستند.
از نظر پوشش جانوری نیز این دریاچه غنی می‌باشد. پرندگان، خزندگان و پستانداران متنوعی در این زیستگاه منحصربه‌فرد زندگی می‌کنند که در ادامه تعدادی از آنها آورده شده است.
وجود نوعی جلبک و تکثیر آن در این دریاچه باعث می‌شود هرساله برای مدتی این دریاچه به رنگ قرمز درآید که زیبایی وصف‌ناپذیری بوجود می‌آورد. این جلبک سرشار از ویتامین آ بوده که مسئولان ذی‌ربط استان می‌توانند از این پدیده در زمینه‌های دارویی و به‌عنوان جاذبه گردشگری استان استفاده بهینه کنند.
تکثیر جلبک عامل قرمز شدن دریاچه حوض سلطان
اگر دوست دارید وارد آب شوید و تا وسط دریاچه جلو بروید باید بدانید که اثرات نمک و گل به راحتی از لباس شما پاک نمی‌شود لذا در انتخاب کفش و شلوار خود دقت کرده و لباس اضافی به همراه داشته باشید. برخی دیگر از وسایلی که ممکن است بکارتان بیاید را در جدول زیر برایتان آورده‌ایم.
با توجه به آنکه امکانات رفاهی در اطراف این دریاچه وجود ندارد به شما توصیه می‌کنیم که شب را در تهران یا قم سپری کنید و کمپینگ در این منطقه به دلیل وجود آب و خطرات احتمالی توصیه نمی شود.
دریاچه حوض سلطان هم مانند دیگر دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور با اهمال‌کاری مسئولان مربوطه در آستانه خشکی کامل قرار گرفته است که این مسئله نگرانی‌های زیادی را برانگیخته است. در سال‌های اخیر این دریاچه بخش زیادی از آب خود را از دست داده و در معرض نابودی قرار دارد. با خشک شدن کامل آب دریاچه نمک‌های دریاچه به عنوان ریزگرد مشکلات زیست محیطی گسترده‌ای برای چند استان مهم و پرجمعیت کشور از جمله استان قم و تهران به وجود بخواهد آورد و سلامت ساکنان آن را به خطر می‌اندازد. این دریاچه در پی بارش‌های مناسب زمستان سال ۹۸ و همچنین فصل بهار سال ۹۹ و به دنبال رهاسازی حقابه قمرود، مجدد احیا شد.
