شیراز شهری تاریخی و با فرهنگی بسیار غنی ست که در ماه اردیبهشت حال و هوایی بهشتی به خود می‌گیرد. با توجه به اهمیت بالای این شهر در تاریخ و فرهنگ علم و ادب کشور و شکوفایی طبیعت آن در اردیبهشت ماه، روز پانزدهم اردیبهشت در تقویم ملی ایران به عنوان روز شیراز نام‌گذاری شده است.

روز شیراز

اولین بار در سال 1381 شورای شهر شیراز پیشنهاد اختصاص روزی به نام شیراز به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرد که با موافقت مجلس شورای اسلامی ۱۵ اردیبهشت‌ماه به نام روز شیراز در تقویم ملی ایران به ثبت رسید. اهمیت‌های بالای تاریخی و فرهنگی شیراز و سرآمد بودن در زمینه علم و ادب و شعر باعث شد تا روزی به نام شیراز در تقویم ملی ایران ثبت شود. این اولین بار بود که روزی به نام یک شهر در تقویم ملی ثبت می‌شد.

روز شیراز

انتخاب 15 اردیبهشت، تلاقی با جشن بهاربد

اردیبهشت ماه شیراز است. اوج شکوفایی طبیعت شیراز، عطر بهار نارنج در باغ‌ها و خیابان‌های این شهر، آب و هوای معتدل و مطلوب و سرسبزی بیش از همیشه شهر باعث شده بسیاری از افراد بگویند اردیبهشت در شیراز معنی می‌شود.

در تقویم ایران باستان هر سال بر اساس چهار فصل تقسیم‌بندی شده بود که اول و میانه‌ هر فصل جشن گرفته می‌شد. یکی از جشن‌های گاهنباری ایرانی که در میانه فصل بهار و در روز ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود، جشن بهاربد یا گاهنبار میدیوزرم و روز پیام آوری زرتشت است. به این روز «دی به مهر» نیز می گویند. زرتشتیان معتقدند که زرتشت در این روز پیام‌آور اهورامزدا می‌شود.

عطر نارنج در باغ های شیراز

از آنجا که اردیبهشت مصادف با جشن بهاربد و بهترین زمان سفر به شیراز است، انتخاب روز شیراز در این ماه یکی از تصمیم‌های خردمندانه شورای شهر شیراز بوده است. شروع اردیبهشت با زادروز سعدی شیرازی، شاعر سخن‌سرای ایران زمین و پایان آن با بزرگداشت ملاصدرای شیرازی، از فلاسفه شهیر کشور همراه است که اهمیت این ماه در شیراز را به‌خوبی نشان می‌دهد.

اهمیت شهر شیراز

شهر شیراز با قدمت تاریخی بالای خود کوهی از ارزش‌های تاریخی و فرهنگ و ادب را با خود یدک می‌کشد، لذا انتخاب روزی به نام این شهر به خوبی می‌تواند اهمیت شیراز را به ایرانیان و کل جهان نشان دهد.

تاریخچه شهر شیراز

شهر شیراز یکی از قدیمی‌ترین و منحصر به فردترین شهرهای ایران به شمار می‌رود. شواهد تاریخی و بررسی‌هایی که بر روی آثار تاریخی به جای مانده در شیراز صورت گرفته حاکی از آن است که این شهر دارای قدمت 6500 ساله است. شهر شیراز در طول تاریخ چندین بار پایتخت سلسله‌های موجود در استان فارس بوده است.

در سال ۱۳۱۴ خورشیدی کاوش‌های باستان‌شناسی در تخت جمشید، به سرپرستی جورج کامرون، موجب پیدایش خشت‌هایی مربوط به دوره ایلامی شد که بر روی چند نمونه از آن‌ها به قلعه‌ای بنام تیرازیس یا شیرازیس اشاره شده بود. این اسم از نام سیراجیس در فارسی قدیم ، گرفته شده‌است که بر اثر تغییر منظم صداها در زبان فارسی مدرن به شیراز تغییر نام داده‌است. همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، در قصر ابونصر یافت شده‌است، که حاوی نام شیراز می‌باشد. براساس تحقیقات تدسکو، شیراز به معنای مرکز انگور خوب است. هرچند این نظر توسط محققین دیگر مانند: بنونیست و هنینگ رد شده‌است. بر اساس نوشته‌های برخی از نویسندگان بومی، با توجه به شاهنامه، نام شیراز از نام پسر سومین شاه جهان یعنی تهمورث گرفته شده‌است.

تاریخچه شهر شیراز

شهر شیراز همچنین در زمان حمله مغول به علت موافقت با پرداخت مالیات به مغول، از آسیب در امان ماند و توجه دانشمندان و هنرمندان و شاعران زیادی به آن جلب شد.

فرهنگ شهر شیراز

شیراز به شهر شعر، شراب، باغ و گل و بلبل معروف است. همچنین شاعران معروف زیادی در این شهر زندگی می‌کردند و همین موضوع باعث شهرت جهانی شیراز به شهر شعر شده است.

باغ‌های شهر شیراز یکی دیگر از نمادهای فرهنگی شهر شیراز است. در فرهنگ ایرانیان باغ از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و شیراز شهری با باغ‌های بسیار زیبای متعدد است. از معروف‌ترین این باغ‌ها می‌توان به باغ جهان نما، باغ ارم ، باغ دلگشا و باغ عنیف آباد اشاره کرد. همچنین باغ های انگور موجود در شیراز سبب شهرت جهانی شراب شیراز در دنیا شده‌است که متاسفانه بعد از انقلاب این وجهه شیراز فقط در خاطرها باقی مانده است.

همچنین در سال‌های 1347 تا 1357 در شهر شیراز جشن هنر برگزار می‌شد که در آن بزرگترین هنرمندان سنتی مدرن ایران و جهان در رشته های مختلف هنری شرکت می‌کردند. این جشنواره در زمان خود بزرگترین رویداد فرهنگی در سطح جهان بود.

هدف برگزاری روز شیراز

روز شیراز برای معرفی زیبایی‌های طبیعی و تاریخی شیراز، روح و فرهنگ مردم آن به دیگر ایرانیان و جهان مشخص شده است. در برنامه‌های روز شیراز معمولا سعی می‌شود علاوه بر معرفی و شناساندن جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی شهر شیراز به مردم ایران به خصوص شیرازی‌ها، به سنت‌ها و آداب رسوم شهر پرداخته و از این نظر باعث انس و الفت بیشتر مردم با شهر زیبای شیراز و نشاط آن‌ها شوند. همچنین از نظر گردشگری این برنامه‌ها با استقبال توریست‌ها از سراسر ایران و جهان همراه می‌شود و به اقتصاد شهر زیبای شیراز کمک بزرگی می‌کند.

همچنین در روز شیراز سعی می‌شود تا انواع غذاها و خوراکی‌های شیرازی از فالوده شیرازی تا کلم‌پلوی خاص شیرازی در قالب جشنواره‌های مختلف به نمایش درآید تا هم زمینه سرگرمی و نشاط و جشن برای خود شیرازی‌ها آماده باشد و هم مسافران و گردشگران سفری به یاد ماندنی را تجربه کنند.

یکی دیگر از ایده‌های بسیار جالب برای روز شیراز برندسازی و ساخت و تولید نمادهایی ست که از طریق آن مردم و گردشگران بتوانند علاقه و محبت خود را به شهر شیراز نشان دهند. این ایده می‌تواند در قالب چاپ نوشته‌هایی مانند «من شیراز را دوست دارم» بر روی لباس یا ماگ و انواع قاب عکس یا اشیا دیگر باشد.

برنامه‌های روز شیراز

در روز شیراز، همه جای شیراز در جوش و تلاطم زندگی و شادابی ست. بازدید از کلیه مکان‌های گردشگری و فرهنگی شیراز رایگان است و برنامه‌های بسیار متنوعی در جای جای شهر برای شادی و نشاط مردم برگزار می‌شود. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به تخفیف مراکز اقامتی، برگزاری کنسرت‌ها، طبخ غذاهای شیرازی و سنتی، کارگاه‌های خنده درمانی، مشاوره‌های گروهی، برپایی نمایشگاه‌های عکس از شیراز و شیراز قدیم، مسابقه‌های عکاسی و نمایشگاه‌های خوشنویسی اشاره کرد.

در روز شهر شعر و ادب، آرامگاه‌های باصفای حافظ و سعدی نیز میزبان برنامه‌های ویژه‌ای هستند. هرساله یکی از برنامه‌های خاص این روز، برگزاری گردهمایی‌ها و برنامه‌هایی با محوریت شعر بوده است. برنامه‌های متنوعی همچون نمایشگاهی از کتابت و خوشنویسی اشعار حافظ، نمایشگاه مینیاتور، اجرای شب شعر و برنامه خوشنویسی روح القدس در حافظیه برپا می‌شود و حال و هوای معنوی و بسیار دل‌نشینی به آن می‌دهد.

روز شیراز در سعدیه

در ارگ‌ها و باغ‌های شیراز نیز جشن‌های شبانه برگزار شده و شور و حالی وصف‌ناپذیر به هر بازدیدکننده‌ای انتقال می‌دهد. علاوه بر این، جشن‌ها و مسابقه‌های تفریحی برای کودکان و نوجوانان نظیر مسابقه بادبادک‌بازی در پارک‌ها برگزار شده و حس جالب رقابت برای خانواده‌ها به ارمغان می‌آورد. یکی از جذاب‌ترین برنامه‌هایی که تا به امروز در روز شیراز انجام شده، پرواز هم‌زمان بالون‌های رنگارنگ بوده است که از کشورهای اروپایی به ایران آورده شده بودند.

از اقدام‌های فرهنگی رایج در این روز نیز می‌توان به برگزاری نمایشگاه‌های مشاهیر و تجلیل از شیرازشناسان، رونمایی از کتاب‌ها، مسابقه‌های اسکیس معماری از آثار معماری شیراز و پخش فیلم‌های کارگردانان شیرازی اشاره کرد. شهرهای زیادی در دنیا به‌عنوان خواهرخوانده شیراز به حساب می‌آیند، نظیر وایمار آلمان، کوالالامپور مالزی، آکادیر مراکش، دوشنبه تاجیکستان و نیکوزیا قبرس که به همین منظور سفرای این کشورها در این مراسم حضور داشته‌اند. گرچه می‌توان پا را فراتر از این گذاشت و با دعوت از گردشگران و رسانه‌های این کشورها، ضمن افزایش ارتباط فرهنگی، روز شیراز را به آن‌ها معرفی کرد. ضبط برنامه‌های تلویزیونی در مکان‌های گردشگری شیراز و پخش آن‌ها از صدا و سیما جزو برنامه‌های روز و هفته شیراز بوده است تا توجه مخاطبان ملی و بین‌المللی به این شهر جلب شود.

پرواز بالون‌ها در روز شیراز

روز شیراز در ایام کرونا و ماه رمضان

همه‌گیری کرونا تاثیر زیادی بر مراسمات روز شیراز گذاشت به طوریکه در سال 99 برنامه‌های روز شیراز برای مدت یک هفته در فضای مجازی برگزار شد و مراکز گردشگری و هنری و تاریخی تعطیل بودند. البته برگزاری مراسم به صورت مجازی این امکان را به همه علاقه‌مندان در سراسر ایران داد تا در مراسم و جشن‌ها شرکت کنند.

از سری برنامه‌هایی که در سال قبل به مناسب روز شیراز اجرا شد می‌توان به ارائه کلیپ‌های یک تا دو دقیقه‌ای معرفی شیراز و نقاط کمتر دیده شده شهر، اجرای جشنواره تئاتر خانگی، عروسک‌گردانی عروسک‌های تاریخی شیراز در خانه‌های تاریخی، برگزاری مسابقه‌های ورزش در خانه، ساخت استیکر اماکن گردشگری، برگزاری کنسرت‌های آنلاین با اجرای خوانندگان مطرح شیرازی و نمایش دو فیلم مستند کوتاه با موضوع شیراز به نام «شعر شهر» و «رنگ شیراز» اشاره کرد.

برگزاری کنسرت آنلاین در روز شیراز

با ادامه همه‌گیری و تداوم قرنطینه پیش‌بینی می‌شود امسال (سال 1400) هم برنامه‌های روز شیراز به صورت مجازی برگزار گردد. همچنین از آنجا که روز شیراز مصادف با روزهای پایانی ماه رمضان و ایام سوگواری ست می‌توان انتظار داشت برنامه‌ها حال و هوای شادی، جشن و نشاط نداشته باشند و صرفا به معرفی شهر و جاذبه‌ها و نمایش‌های جدی‌تر بسنده گردد.

شیرازگردی همراه با الفبای سفر در روز شیراز

جاهای دیدنی شیراز شهر گل و بلبل

آرامگاه حافظ و حقایقی از معماری جادویی آن

روز بزرگداشت سعدی دمی با یاد استاد سخن

سوالات متداول

روز شیراز چه روزیست؟

روز ۱۵ اردیبهشت‌ ماه در تقویم ملی ایران به نام روز شیراز نام‌گذاری شده است. اختصاص روز در تقویم به نام شهر شیراز نشان‌دهنده اهمیت بالای تاریخی و فرهنگی شیراز است.

جاهای دیدنی شیراز کجاست؟

شیراز جاهای دیدنی بسیاری دارد. از آرامگاه بزرگان و شعرا مانند حافظیه و سعدیه گرفته تا باغ‌های بسیار زیبا مانند باغ ارم، عفیف آباد، نارنجستان قوام، دلگشا، جنت و ... . همچنین شیراز دارای مکان‌های تاریخی بسیاری مانند تخت جمشید، ارگ کریم خان، دروازه قرآن، مجموعه وکیل و ... می‌باشد.

برنامه‌های روز شیراز در سال 1400 چیست؟