گرمازدگی یکی از بیماریهای شایع سفر است. با اینکه فرقی نمیکند در چه فصلی از سال یا به کجا سفر کرده باشید، مقصد سفر شما قطب شمال باشد یا سواحل آنتالیا، در صورت بالا و پایینشدن حرارت بدن انسان، امکان ابتلا به آن وجود دارد ولی گرمازدگی بیشتر در روزهای طولانی و آفتابی تابستان، اتفاق میافتد. از طرفی تعطیلات تابستانی و آبوهوای مساعد دریا و آبتنی، تابستانها را فصل خوب سفر ساخته و انتخاب شهرهای گرم و آفتابی به عنوان مقصد مسافرت رونق زیادی دارد.
در شرایط عادی، ساختار طبیعی بدن انسان میتواند گرمای خود را تنظیم کند؛ هر گاه تعادل این ساختار به هم بریزد، گرمای زیاد باعث بالارفتن غیرطبیعی حرارت بدن شده و گرمازدگی اتفاق میافتد. تبخیر بیش از حد آب از بدن، به علت گرما، سبب کاهش فشارخون میشود و در نتیجه خون به طور مرتب به کلیهها و مغر نخواهد رسید؛ فرد گرمازده دچار سرگیجه شده و در حالت نیمه بیهوشی به سر میبرد. گرمازدگی میتواند با علائمی مانند خستگی و گیجی، اخلال در هوشیاری، عدم تعرق، سر درد، گرفتگی عضلات، تهوع یا استفراغ، تشنج کوتاه و سریع و یا نبض ضعیف خودش را نشان دهد.
رعایت یک سری نکات، میتواند جلوی بروز گرمازدگی را بگیرد یا در صورت ابتلا، باعث کنترل آن خواهد شد:
- فعالیتهای سنگین فیزیکی را در هوای گرم و آفتابی فراموش کنید؛ مگر اینکه بدن شما به این آب و هوا عادت داشته باشد.
- آب خنک زیاد بنوشید؛ حتی اگر احساس تشنگی نمیکنید، بدن شما به مایعات نیاز دارد.
- آبمیوه و مایعات خنک را جایگزین چای و قهوه کنید؛ چون کافئین موجود در چای و قهوه باعث از بین رفتن بیشتر آب بدن میشود.
- غذاهای پر چرب و دیر هضم یا دارای پروتئین بالا، انتخاب مناسبی برای روزهای گرم نیست. به جای آنها میوه و سبزی تازه میل کنید؛ سبزیجات تازه کمک میکند که بدن خودش را راحتتر با گرما تطبیق دهد.
- همراه با غذا، لیموترش میل کنید. میتوانید چند قطره لیموترش و یک قاشق شکر یا قند توی بطری آب همراهتات داشته باشید.
- لباس زیاد نپوشید؛ لباسهای تنگ با جنس پلاستیکی هم مناسب فصل گرما نیستند.
- لباس نخی و آزاد بپوشید. لباسهای آستیندار ولی خنک، انتخاب بهتری نسبت به لباسهای بدون آستین هستند. گرمای هوا باعث سوختن سرشانهها میشود و عرقسوز شدن پوست بدن دردسر زیادی دارد.
- اگر با کودک خود سفر میکنید، برای او نیز لباسهای خنک و نخی مناسب بردارید. کرم ضد آفتاب، کرم سوختگی و لوسیونهای شستشو همراه داشته باشید و بیشتر مراقب تغذیهی او باشید.
- از کلاههای لبهدار یا چترهای آفتابی استفاده کنید.
- اگر گرمازدگی اتفاق افتاد، بیمار را ببرید در جای خنک یا سایه دراز بکشد، پاها را بالا بگیرید و سر روی سطح باشد تا جریان خون کافی به مغزش برسد. کمی آب و نمک و یا آبمیوهی شیرین بنوشد و یک دفعه از جایش بلند نشود. بهتر است حداقل یک ساعتی در این وضعیت باشد و اگر استفراغ کرد، سریعاً او را به بیمارستان برسانید تا سرم برایش تجویز شود.
- یکی از علائم گرمازدگی، گرفتگی عضلات است. گرفتن عضلات به خاطر تعرق زیاد و خروج زیاد نمک از بدن اتفاق میافتد. در این حالت، ماساژ باعث از بین رفتن درد و گرفتگی نمیشود و فرد تنها باید مقداری آب و نمک بنوشد.
- ممکن است پوست بدن در اثر گرمای زیاد، عرقسوز شود؛ با صابون ملایم و آب سرد سطح پوست را مرتب شستشو دهید و اگر پوست حساسی دارید حتماً کرمهای سوختگی همراه داشته باشید.